Pediatrik Reabilitasiya

Pediatrik reabilitasiya, uşaqlarda (0-18 yaş) anadangəlmə və ya sonradan yaranan fiziki, kognitiv, sensor və ya sosial inkişaf pozğunluqlarının aradan qaldırılması, həmçinin onların gündəlik həyat fəaliyyətlərinə və yaşıdları ilə sosial inteqrasiyasına kömək etmək üçün hazırlanmış multidissiplinar tibbi-terapevtik yanaşmadır. Bu reabilitasiya xüsusi olaraq uşaqların böyümə dinamikası, inkişaf mərhələləri və fərdi ehtiyacları nəzərə alınmaqla həyata keçirilir.

Əsas Məqsəd:

Motor bacarıqların (yerimə, əşyaları tutma) inkişaf etdirilməsi.
Danışıq, kommunikasiya və qidalanma funksiyalarının stimullaşdırılması.
Kognitiv və emosional inkişafın dəstəklənməsi.
Ailəyə dəstək və uşağın ətraf mühitə uyğunlaşmasının asanlaşdırılması.
Gecikmələr və əlilliyin qarşısının alınması, həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması.

Kimlər üçün tələb olunur?

Anadangəlmə patologiyalar: Serebral palsy (beyin iflici), spina bifida, miopatiyalar, genetik sindromlar (məsələn, Daun sindromu).
İnkişaf geriliyi: Motor, danışıq, sosial bacarıqların yaşına uyğun gəlməməsi.
Travma və cərrahiyyə sonrası: Beyin zədələnmələri, yanıqlar, sümük qırıqları, amputasiyalar.
Xroniki xəstəliklər: Onkoloji xəstəliklər, ürək- damar patologiyaları, revmatoloji problemlər.
Sensor pozğunluqlar: Görmə və eşitmə qüsurları, autizm spektr pozğunluğu.

Komponentlər və Üsullar:

Fiziki terapiya:
- Əzələ tonusunun normallaşdırılması, hərəkət diapazonunun genişləndirilməsi.
- Yerimə, oturma, əşyaları tutma kimi motor bacarıqların öyrədilməsi.
- Hidroterapiya (suda məşqlər) və Bobat kimi xüsusi metodlar.
Erqoterapiya:
- Gündəlik vəzifələrə (yemək, geyinmə, yazı) müstəqil şəkildə hazırlıq.
- Sensor inteqrasiyası təlimləri (məsələn, hiperaktivlik və ya həssaslıq hallarında).
Danışıq terapiyası:
- Danışıq və dil inkişafının stimullaşdırılması.
- Qidalanma və udma problemlərinin aradan qaldırılması.
Psixoloji dəstək:
- Davranış problemləri, özgüvən çatışmazlığı, sosial çətinliklər üzrə iş.
- Ailə üzvlərinə uşağla qarşılıqlı əlaqə üsullarının öyrədilməsi.
Kognitiv reabilitasiya:
- Diqqət, yaddaş, problem həll etmə bacarıqlarının inkişafı.
Texnoloji kömək:
- Ortezlər, protezlər, kommunikasiya cihazları (AAC sistemləri).
- Robotlaşdırılmış məşq platformaları və oyunlaşdırılmış terapiya.

Uşaqlara xas yanaşmalar:

Oyun əsaslı terapiya: Məşqlər uşağın marağını cəlb edən oyunlar şəklində təqdim edilir.
Ailə mərkəzli proqramlar: Valideynlər müalicə prosesinə aktiv cəlb edilir və evdə məşqlər üçün təlimatlandırılır.
Məktəbə hazırlıq: Təhsil mühitinə uyğunlaşma üçün ergoterapevtlərin köməyi.

Komanda:

Pediatrik reabilitasiya pediatr, fizioterapevt, erqoterapevt, logoped, uşaq psixoloğu, nevroloq, ortoped və sosial işçilərdən ibarət komanda tərəfindən həyata keçirilir. Hər bir mütəxəssis uşağın fiziki, emosional və sosial ehtiyaclarına uyğun fəaliyyət göstərir.

Niyə vacibdir?

Uşaqların beyin plastikliyi yüksək olduğu üçün erkən müdaxilə nəticələri əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilər.
Uyğunlaşma cihazları və terapiyalar uşağın öz potensialını maksimum istifadə etməsinə kömək edir.
Ailənin stressinin azaldılması və informasiya dəstəyi psixososial tarazlığın qorunmasına xidmət edir.

Nümunələr:

Serebral palsili uşaq: Fiziki terapiya ilə əzələ spastikliyinin azaldılması, xüsusi ortezlərlə yeriməyin öyrədilməsi.
Autizm spektrində olan uşaq: Sensor inteqrasiya təlimləri və sosial bacarıqların inkişafı üçün oyun terapiyası.
Ürək əməliyyatı keçirmiş uşaq: Kardio-reabilitasiya və fiziki aktivliyin tədricən artırılması.

Əhəmiyyətli məqam: Uşağın inkişaf tempi və motivasiyası nəzərə alınaraq proqramlar fərdiləşdirilir, müsbət mühitdə həyata keçirilir.