Manual Terapiya

Manual terapiya, hərəkət sisteminin (oynaqlar, əzələlər, bağlar, sümüklər) funksional pozğunluqlarının əl ilə spesifik manipulyasiya və mobilizasiya üsulları ilə müalicə edilməsidir. Bu, fizioterapiya və ortopedik reabilitasiyanın əsas komponentlərindən biridir və əsasən ağrının azaldılması, hərəkət diapazonunun bərpası, posturun düzəldilməsi və bədənin ümumi biomekanikasının yaxşılaşdırılması üçün tətbiq edilir.

Əsas Məqsədlər:

Ağrı və əzələ gərginliyinin aradan qaldırılması.
Oynaqların və toxumaların normal hərəkət qabiliyyətinin bərpası.
Sinir sıxılmalarının (məsələn: disk yırtığı) aradan qaldırılması.
Duruş və balansın korreksiyası.
Bədənin öz-özünə sağalma prosesinin stimullaşdırılması.

Üsullar və Texnikalar:

Oynaq mobilizasiyası:
Oynağın təbii hərəkət diapazonuna qaytarılması üçün tədricən tətbiq edilən yumşaq təkanlar və dartma hərəkətləri.
Manipulyasiya:
Sürətli, dəqiq və qısa hərəkətlərlə oynaqların “blokadanın” açılması (məsələn, boyun və ya bel oynaqlarında).
Yumşaq toxuma terapiyası:
Əzələlərə, vətərlərə və fasyalara təsir edən masaj, rulonlaşdırma, gərilmə texnikaları.
Miofascial reliz:
Fasya (əzələ və orqanları örtən qat) gərginliyinin azaldılması üçün təzyiq və gərilmə.
Məqam təzyiqi (trigger point terapiya):
Ağrı mənbəyi olan əzələ düyünlərinə təzyiqin tətbiqi.

Hansı Hallarda Tətbiq Edilir?

Bel və boyun ağrıları (yırtıq, osteoxondroz, skolyoz).
Çiyin, diz, bilək çıxıqları və artroz.
Baş ağrıları (boyun gərginliyindən əmələ gələn).
Posttravmatik vəziyyətlər (qırıq, burxulma sonrası).
Hərəkət məhdudiyyətləri (məsələn: çiyində “donmuş çiyin” sindromu).
İdman zədələnmələri.

Manual Terapiyanın Faydaları:

Dərhal ağrı azalması və rahatlıq hissi.
Dəqiq təsir: problemli zona üzrə fokuslanmış müdaxilə.
Dərman istifadəsini azaltmaq.
Cərrahiyyəyə alternativ yanaşma.

Proses Necə Keçir?

Diagnostika: Həkim anamnez, fiziki müayinə və müasir görüntüləmə üsulları (MRT, rentgen) ilə problemi qiymətləndirir.
Müalicə planı: Zədənin növünə və şiddətinə görə texnikalar seçilir.
Sessiyalar: Adətən 15-30 dəqiqə davam edən seanslar (3-10 seans kursu).
Ev tapşırıqları: Gərilmə və gücləndirmə məşqləri ilə effektin möhkəmləndirilməsi.

Manual Terapiya vs Digər Üsullar:

Fizioterapiyadan fərqi: Aktiv cihazlar yerinə əl ilə təsir.
Masajdan fərqi: Təkcə əzələlərə deyil, oynaqlara və fasyaya dərin təsir.
Osteopatiya və kayropraktika ilə oxşarlıqlar var, lakin manual terapiya daha çox tibb təhsilli fizioterapevtlər tərəfindən həyata keçirilir.

Nümunələr:

Disk yırtığı: Oynaqların mobilizasiyası və sinir kökünün sıxılmasının aradan qaldırılması.
Boyun ağrısı: Yumşaq toxuma terapiyası və boyun oynaqlarının manipulyasiyası.
Diz artrozu: Oynaq mobilizasiyası və əzələ balansının korreksiyası.

Diqqət! Manual terapiya uğuru üçün dəqiq diaqnoz, fərdi yanaşma və pasientin əməkdaşlığı əsas şərtlərdir. Yanlış tətbiq edildikdə zədə riski artır, buna görə həmişə lisenziyalı mütəxəssislərə müraciət edin.